Ο τελικός προορισμός
Μια από τις πιο επιτυχημένες προπονήτριες στο μπάσκετ γυναικών. Μια θρυλική μορφή των ευρωπαϊκών γηπέδων που το 2019 τιμήθηκε με την εισαγωγή της στο FIBA Hall of Fame. Στην αρχή της νέας σεζόν, που μάλλον είναι και η τελευταία της στους πάγκους, η Natália Hejková διηγήθηκε την ιστορία της για λογαριασμό της τσέχικης ιστοσελίδας Bez frází. Η απόδοση του κειμένου έγινε κάπως ελεύθερα μέσω αγγλικής μετάφρασης. Θερμές ευχαριστίες στον Τσέχο φίλο Pavel για τη βοήθεια…
Μέρος τέταρτο
Έμεινα στη Sopron τρεις υπέροχες σεζόν πριν η διοίκηση της ομάδας με ευχαριστήσει που άλλαξα τη φιλοσοφία της ομάδας και προαγάγει τον βοηθό μου σε πρώτο προπονητή για την επόμενη χρονιά. Δεν χρειάστηκε να ψάξω για κάτι καινούριο. Αμέσως μόλις ολοκληρώθηκε το πρωτάθλημα Ουγγαρίας, καθώς οδηγούσα με τη μητέρα μου καθ’ οδόν προς τη Μπρατισλάβα και σταμάτησα για βενζίνη στην εθνική οδό, χτύπησε το τηλέφωνό μου και στην οθόνη εμφανίστηκε ένας αριθμός από τη Ρωσία.
Ήταν ο Shabtai Kalmanovich της Spartak Μόσχας, ο πιο επιτυχημένος ιδιοκτήτης του ευρωπαϊκού γυναικείου μπάσκετ. Και ο πιο πλούσιος.
Λίγες εβδομάδες αργότερα πήγα στη Ρωσία για συνέντευξη. Αυτό ήταν. Τον Kalmanovich τον ιντρίγκαρε το γεγονός ότι δεν είχα καν ζητήσει συμβόλαιο και συμφώνησα σε όλα με μια χειραψία. Του άρεσαν οι ευθείς άνθρωποι.
Σε εκείνη την πρώτη συνέντευξη με ρώτησε τί μισθό ήθελα. Δεν ήξερα. Ποτέ δεν είχα ατζέντη, για μένα είχαν σημασία οι συνθήκες. Οπότε είπε: "Εντάξει, θα σου δώσω τα διπλά από αυτά που έπαιρνες στη Sopron".
Δεν μπορούσα φυσικά να φέρω αντίρρηση. Και χάρη σε αυτά τα χρήματα μπόρεσα να αγοράσω το διαμέρισμά μου στη Μπρατισλάβα, το ίδιο στο οποίο μένω ακόμα.
Παρά τις συνθήκες τις οποίες δεν είχα βιώσει ξανά πριν, σε σχέση με τις παίκτριες ήμουν ο φτωχός συγγενής. Η ομάδα αποτελούνταν από πρωτοκλασάτα ονόματα που ο Kalmanovich κακομάθαινε σε κάθε είδους χλιδή. Επτά Αμερικανίδες από το WNBA. Η Diana Taurasi και η Lauren Jackson ήταν οι απόλυτες σούπερ-σταρ του κόσμου.
Μεγάλο σχολείο, να δουλεύεις σε αυτές τις συνθήκες. Φυσικά οι παίκτριές μου δεν είχαν ιδέα ποια ήμουν. Όταν κερδίσαμε την πρώτη Ευρωλίγκα, μόνο τότε συνειδητοποίησαν ότι είχα ήδη δύο τίτλους στην κατοχή μου.
Η μόνη τύχη που έχεις για να πετύχεις ανάμεσα σε τέτοιες προσωπικότητες είναι να τους δώσεις την ελευθερία να δείξουν τί μπορούν να κάνουν μέσα στο γήπεδο. Και να προσπαθείς να μιλάς για πράγματα που είσαι σίγουρος ότι όντως δουλεύουν. Έχει ενδιαφέρον: οι Αμερικανίδες παίκτριες γενικά δεν είναι πολύ δημιουργικές. H Taurasi είναι, αλλά αυτή είναι εξαίρεση. Κατά τ’ άλλα, έχουν εκπληκτικές ατομικές ικανότητες, αλλά από πολύ μικρές έχουν διδαχθεί μόνο έναν τρόπο παιχνιδιού. Αυτό είναι το καλάθι, έτσι βγάζεις αιφνιδιασμό… Τέλος. Γι’ αυτό προσπάθησα να εξηγήσω κάποια πράγματα από την αρχή. Είχα επίσης μια Αμερικανίδα βοηθό [Pokey Chatman] και μια μέρα, καθώς δουλεύαμε τρόπους για να σπάσουμε το πρέσιγκ των αντιπάλων, μου είπε "όχι, δεν το κάνεις καλά". "Εγώ αυτό κάνω", της απάντησα. "Με εμάς αυτό δεν πιάνει". "Θα πιάσει, μην ανησυχείς".
Κι έπιασε. Αλλά το να αλλάξω την πεποίθηση των Αμερικανίδων ότι το μπάσκετ τους είναι το καλύτερο και δεν χρειάζεται να μάθουν οτιδήποτε άλλο μου κόστισε πολύ κόπο και χρόνο.
Το πιο δύσκολο όμως ήταν να διαχειριστώ όλες αυτές τις παίκτριες στο ρόστερ της ομάδας. Έτσι κι αλλιώς, μπορούσα να βάλω μόνο πέντε ξένες σ' έναν αγώνα [στο ρωσικό πρωτάθλημα], οπότε δύο θα κάθονταν αναγκαστικά στην εξέδρα. Απαίσιο. Τύχαινε να αφήνω εκτός τη Sue Bird, ίσως το καλύτερο πόιντ-γκαρντ, και μαζί της την Ticha Penicheiro, μια καταπληκτική Πορτογαλίδα παίκτρια. Αλλά από την άλλη, κατάλαβαν γρήγορα τουλάχιστον ότι θα τις άφηνα να παίξουν αυτό που ήξεραν, αρκεί να ακολουθούσαν τους βασικούς κανόνες του παιχνιδιού. Και ήταν όλες καλές κοπέλες, και σαν χαρακτήρες ακόμη, επειδή τους ήταν σαφές ότι αν ήθελαν να κερδίσουν θα έπρεπε να το κάνουν όλες μαζί.
 |
| Στον πάγκο της Spartak με τον Kalmanovich δίπλα |
Αν είχα ένα πρόβλημα, ήταν με τις Ρωσίδες. Δεν μπορούσα να επιβληθώ ούτε να τις τιμωρήσω. Και δεν πρόσεχαν καθόλου τη διατροφή τους. Οι Ρώσοι το συνηθίζουν, πρέπει να πίνουν. Όταν όμως κάποιος ξεφεύγει από το όριο, πρέπει να παρεμβαίνεις και να τον τιμωρείς με πρόστιμο.
Αλλά ο Kalmanovich το μόνο που μου έλεγε είναι: "Μην τους παίρνεις τα χρήματά τους".
Την άλλη μέρα, ακόμη χειρότερα. Και πραγματικά δεν άντεχα άλλο.
"Μην τους παίρνεις τα χρήματά τους", επαναλάμβανε ο Kalmanovich. "Θα ασχοληθώ εγώ μαζί τους".
Ήταν υπερβολικά καλός με τις παίκτριες και δεν μπορούσα να κάνω τίποτα γι’ αυτό· έλεγχε όλα τα οικονομικά θέματα της ομάδας. Συμπεριφερόταν στις παίκτριες σαν να ήταν κόρες του. Σε αυτό ήταν φοβερός, ζούσε ολοκληρωτικά για αυτές.
Δεν ήμουν πια στη Spartak όταν δολοφονήθηκε το φθινόπωρο του 2009. Ήξερα ότι ήταν αναμεμειγμένος σε διάφορους κύκλους. Κι εμένα ακόμη η είδηση με σόκαρε. Δεν μπορώ να φανταστώ πώς θα το βίωσαν οι παίκτριες. Τον περίμεναν στο γραφείο του εκείνη τη μέρα, θα τις πήγαινε σε μια συναυλία που διοργάνωνε. Του τηλεφώνησαν επειδή άργησε και θα έχαναν την αρχή και εκείνος τους είπε ότι ήταν στη γωνία, θα έφτανε σε λίγο.
Δεν είχε ιδέα ότι σε δυο λεπτά θα πέθαινε. Οι παίκτριες το έμαθαν σχεδόν αμέσως.
Ο οδηγός του επέζησε από το χτύπημα, αναγνώρισε μέχρι και τον δολοφόνο, αλλά αποδείχθηκε ότι τον είχαν πληρώσει. Η υπόθεση δεν έχει επιλυθεί. Πρόσφατα συνάντησα τη γυναίκα του Kalmanovich και τους δυο γιους του, έφηβοι τώρα, που με θυμήθηκαν. Λένε ότι επισήμως δεν τους είπε κανείς ποτέ τίποτα.
Ρωσία.
Το βιβλίο που μου χάρισαν τα κορίτσια στη Sopron το έχω ακόμα.
Όχι όμως και όλα τα μετάλλια. Όταν έφυγα από το Ρουζόμπεροκ, έμεινα για κάποιο διάστημα στο σπίτι της αδελφής μου στη Μπρατισλάβα, από τη στιγμή που περνούσα αρκετό χρόνο στο εξωτερικό. Τα έπιπλά μου, όμως, τα βιβλία, τα χαρτιά, τα τρόπαιά μου, στοιβαγμένα όλα σε κουτιά, τα είχα σκορπίσει σε διάφορα μέρη σε όλη τη Σλοβακία. Άλλα ήταν στο σπίτι της μητέρας μου, άλλα τα είχα πάρει μαζί μου και κάποια τα είχα αφήσει στο Ρουζόμπεροκ. Έτσι έτυχε να χάσω πολλά πράγματα, ανάμεσά τους και το αργυρό μετάλλιο από το Πανευρωπαϊκό Πρωτάθλημα του 1997. Ακόμη και την μπάλα που μου χάρισε κάποτε ο Πρόεδρος [της Σλοβακίας].
Δεν θα πω πως δεν λυπάμαι. Θα ήθελα να έχω μαζί μου όλα τα πολύτιμα βραβεία μου. Αλλά και πάλι έχω αρκετά. Το χάλκινο από τους Ολυμπιακούς, τους τίτλους από την Ευρωλίγκα. Έχω τόσα πολλά να διαλέξω, εξάλλου, από όλα αυτά τα χρόνια.
Ήμουν μάλλον αρκετά επιτυχημένη στον χώρο, γιατί ο τεχνικός διευθυντής της Sopron μού ζήτησε, μόλις πήγα στην ομάδα, να δει μαζεμένα όλα τα μετάλλιά μου. Του τα πήγα. Μέσα σε μια απλή σακούλα. Μπορεί μια μέρα να τα βρω κάπου, ποιος ξέρει!
Αυτό που λένε όμως είναι αλήθεια. Κανένα κομμάτι μέταλλο δεν θα αντικαταστήσει τις μνήμες και τις εμπειρίες σου. Κι έχω πολλές. Όπως έχω πάντα την τάση να θυμάμαι μόνο τα καλά πράγματα. Όντως, η ζωή πολλές φορές μού έχει δείξει πως καθετί άσχημο που συμβαίνει, γίνεται τελικά για να σε οδηγήσει εκεί που θέλεις να πας.
Μου συνέβη ακόμη κι όταν έφυγα από τη Ρωσία και δέχτηκα με ενθουσιασμό τη δουλειά στη Βαλένθια. Αγαπώ την Ισπανία, ήταν το όνειρό μου να δουλέψω εκεί. Σε μια όμορφη πόλη δίπλα στη θάλασσα με υψηλού επιπέδου μπάσκετ… Δεν μπορούσα να φανταστώ κάτι καλύτερο.
Μόνο που πάνω στον ενθουσιασμό μου δεν είχα συνειδητοποιήσει ότι ο ιδιοκτήτης της ομάδας αντικαθιστούσε κατά κανόνα τρεις προπονητές μέσα σε μια σεζόν. Πίστεψα βλακωδώς ότι εγώ θα ήμουν η εξαίρεση, αλλά λίγους μήνες μετά αυτός ο παράλογος τύπος πέταξε εκτός ομάδας κι εμένα.
Εκεί όμως έζησα και καταστάσεις που δεν μπορούσα καν να τις φανταστώ. Όπως όταν κάποια με είχε βάλει στο μάτι και με παραμόνευε όλη την ώρα. Τί μηνύματα λάμβανα, τί e-mails, τί τηλέφωνα…!
Οι φίλοι μου έλεγαν ότι ήταν σίγουρα γυναίκα και ότι απλά θα έπρεπε να γελάω, αλλά εμένα μου φαινόταν τρελό. Λες και μ’ ενδιέφερε κάτι άλλο εκτός από τη δουλειά μου... Ποιος ξέρει! Ήταν παντρεμένη, αλλά ήταν πολύ περίεργο.
Κι έτσι εκεί που θα προπονούσα στο πιο όμορφο μέρος που είχα φανταστεί, βρέθηκα να ζω τη χειρότερη εμπειρία της καριέρας μου. Από την άλλη, όμως, άνοιξε η πόρτα να γυρίσω πίσω στην Πράγα. Στον τελικό μου προορισμό.
Εκεί που ξεκίνησαν όλα όταν μια μέρα, λίγο μετά που μπήκα στη νομική, πήγα στον μάνατζερ της πανεπιστημιακής ομάδας, της προκατόχου της σημερινής USK, και ρώτησα αν ενδιαφερόταν για μένα. Κι όντως ενδιαφέρθηκε. Και τα ’φερε έτσι ο Θεός που θα τελειώσω την καριέρα μου εδώ.
Εδώ τα έχω όλα. Υπέροχο περιβάλλον, σεβασμό για τη δουλειά μου, χώρο για να κάνω αυτό που μπορώ. Κι όταν καμιά φορά εκνευρίζομαι και θυμώνω επειδή κάτι πήγε στραβά, έρχεται ο ιδιοκτήτης ο κ. Zach και μου λέει πως έτσι είναι η ζωή. Είναι χαρά μου να δουλεύω μέσα σε ένα τέτοιο πλαίσιο.
Εδώ είναι που κερδίσαμε την Ευρωλίγκα. Εδώ που είχα –κι έχω ακόμα– την τύχη να καθοδηγώ υπέροχες παίκτριες.
Χωρίς αυτές η ιστορία μου δεν θα ενδιέφερε κανέναν. Χωρίς αυτές θα ήμουν ένα τίποτα.
Κι ενώ τη ζωή μου θα μπορούσα να την αντιμετωπίσω, θα ήταν αδύνατο μόνη μου να αντιμετωπίσω το μπάσκετ.
Ιανουάριος 2020
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου