Το μετέωρο βλέμμα της Laia Palau

Τώρα, χωρίς να το επιδιώκω, εκτιμώ κάθε τι που έρχεται στην καριέρα μου κι έχουν έρθει ένα σωρό υπέροχα πράγματα: τίτλοι, ρεκόρ, μετάλλια, αρχηγιλίκια… Όλα ήρθαν λόγω της διάρκειας, επειδή συνεχίζω να είμαι εδώ. Πλάκα που 'χει η ζωή!

Ποιος, αλήθεια, φανταζόταν ότι η παίκτρια που αποχαιρετήσαμε από την Ευρωλίγκα, στο φάιναλ-φορ της Ekaterinburg το 2017, με τον τίτλο της καλύτερης πασαδόρου που γνώρισε ποτέ η διοργάνωση (και με την 4η θέση στη στατιστική κατηγορία των κλεψιμάτων επίσης), θα επέστρεφε σε αυτήν όχι μία (με τη Bourges πέρσι), αλλά δύο φορές (με τη Girona του χρόνου)! 

πηγή: Euroleague Women

Ή ότι η παίκτρια που αναγκάστηκε να φύγει από τη χώρα της με δάκρυα στα μάτια, μετά τον οικονομικό καταποντισμό της Ros Casares Valencia, της ομάδας με την οποία είχε ταυτιστεί στην Ισπανία, θα γύριζε τελικά πίσω και θα κέρδιζε, στα 40 της, ένα ακόμη πρωτάθλημα, με τη Girona αυτή τη φορά, καταρρίπτοντας ταυτόχρονα το ρεκόρ των ασίστ στην ιστορία της ισπανικής λίγκας! Ή ότι από το 2002, όταν για πρώτη φορά έπαιξε με την Εθνική Ισπανίας στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα της Κίνας, θα έχει φτάσει τις 294 συμμετοχές με το ισπανικό εθνόσημο (τις περισσότερες σε άνδρες και γυναίκες στην ιστορία του ισπανικού μπάσκετ), χωρίς έκτοτε να έχει χάσει καμία διοργάνωση και έχοντας βάλει το… μαγικό χεράκι της στα 12 από τα 15 μετάλλια που έχει κερδίσει η γυναικεία ισπανική ομάδα στην ιστορία της! 

Τα ρεκόρ έρχονται γιατί συνεχίζω να είμαι εδώ! Αφοπλιστική ειλικρίνεια; Μπορεί… Τίποτε ωστόσο δεν προδιέγραφε μια τέτοια επίμονη παρουσία όταν η, γεννημένη στις 10 Σεπτεμβρίου 1979, Laia Palau Altés ξεκινούσε το μπάσκετ στην ομάδα της Corts, στη γενέτειρά της τη Βαρκελώνη, το 1991-1992. Άρχισε το μπάσκετ στα 11-12 της για να γεμίζει τον ελεύθερο χρόνο της, αλλά και να είναι μαζί με τις σχολικές της φίλες. Θέση στην ομάδα δεν υπήρχε κι έτσι γράφτηκε στις μεγαλύτερες ηλικίες. Η Pepa Soler, διευθύντρια τότε της Joventut Les Corts, και στα 83 της χρόνια ενεργή ακόμη στο κλαμπ, θυμάται: Την έφεραν στην ομάδα οι γονείς της. Συμφωνήσαμε κι άρχισε να προπονείται μαζί μας. Ήταν πολύ μικρή. Νόμιζα ότι δεν είχε παίξει ποτέ μπάσκετ. Μετά, στη δεύτερη ή τρίτη προπόνηση, το είδα καθαρά. Είδα ότι η Λάια θα μπορούσε να γίνει ένα αστέρι, έτσι όπως την παρατηρούσα να ρίχνει την μπάλα. Στους γονείς της δεν το ανέλυσα και πολύ: Βλέπω ότι η κόρη σας έχει μεγάλη ποιότητα για αυτό το άθλημα. 

Εκτός από το μπάσκετ, ο φιλόλογος (και παλιός καλαθοσφαιριστής) πατέρας και η εξίσου καλλιεργημένη μητέρα της τής ενέπνευσαν την αγάπη για τις τέχνες και τη λογοτεχνία. Και μιαν ατέρμονη εσωτερική αναρώτηση για τους ανθρώπους και τον κόσμο.

Έχω μεγάλη σύνδεση με τη φύση και κυρίως με τη λογοτεχνία. Τα βιβλία είναι παράλληλοι κόσμοι. Γιατί μερικές φορές αυτός ο κόσμος δεν μου αρκεί, οπότε έχω ανάγκη να βρίσκω άλλους. Νομίζω όμως πως οφείλω πολλά στους καθηγητές γονείς μου. Πάντοτε έπαιρνα από αυτούς πολλά ερεθίσματα, ο πατέρας μου είναι πολύ του... βουνού. Ξέρεις... το φύλλο που πέφτει, το δέντρο που δεν ξέρω και 'γω τί, το φως που... Ο αδελφός μου κι εγώ μεγαλώσαμε έχοντας συναίσθηση της γης, της φύσης και του κόσμου που μας περιβάλλει (πηγή).

Σπούδασε "Κοινωνικές Επιστήμες" στο Πανεπιστήμιο της Βαρκελώνης, με ειδίκευση στον τομέα της Εκπαίδευσης. Εργάστηκε μέσω κοινωφελών προγραμμάτων σε σωφρονιστικά ιδρύματα και κέντρα ψυχικής υγείας, έζησε για κάποιο διάστημα σε κοινόβιο στο Άμστερνταμ μέσα από ένα πρόγραμμα εκπαιδευτικής ανταλλαγής και, μολονότι συνέχιζε να παίζει μπάσκετ, αρνιόταν να δει σε αυτό την επαγγελματική προοπτική που έβλεπαν οι άλλοι για λογαριασμό της.

Μου κόστισε πολύ να πάρω την απόφαση να αφοσιωθώ στο μπάσκετ. […] Πάλευα μέσα μου πολύ έντονα. Ήμουν στο Πανεπιστήμιο, ζούσα με καλλιτέχνες, σχεδιαστές…, συμμετείχα σε άλλα κινήματα. Το ελεύθερο πνεύμα μου με εμπόδιζε να συγκεντρωθώ σε κάτι που δεν έβλεπα καθαρά. Το μπάσκετ είναι ένας κόσμος πολύ συγκεκριμένος, πολύ κλειστός κι εμένα μου έλειπε ο αέρας. […] Μου αρέσει να βρίσκω την ομαδική αρμονία, να φροντίζουμε ως σύνολο ο ένας τον άλλον, να προσπαθούμε να δημιουργούμε ένα κοινωνικό δίκτυο για να προχωρούμε και να προοδεύουμε. Η ιδεολογία μου μου έλεγε ένα πράγμα και μετά έμπαινα στον πιο αδυσώπητο κόσμο που υπάρχει, αυτόν του καθαρού και σκληρού ανταγωνισμού. Η σκέψη "τί κάνω εγώ εδώ;" ήταν η πάλη μου για πάρα πολλά χρόνια (πηγή).

Η πρώτη της συμμετοχή στη Liga Femenina πραγματοποιείται με την πανεπιστημιακή ομάδα της Βαρκελώνης το 1997-1998, στην οποία έπαιξε μέχρι το 2004, υπό τη σκληρή και ιδιαιτέρως απαιτητική προπονητική καθοδήγηση της Carme Lluveras. Με την CBF Universitari de Barcelona θα κατακτήσει το πρώτο πρωτάθλημα στη Liga Femenina το 2003 και την επόμενη σεζόν (2003-2004) θα έχει και την πρώτη της συμμετοχή στην Ευρωλίγκα Γυναικών (10.6 πόντους, 4.7 ριμπάουντ και 3.9 ασίστ ανά παιχνίδι). Παίζει κυρίως στη θέση 2 και ως δυάρι θα πάρει την πρώτη της μεταγραφή στο εξωτερικό, στη γαλλική Bourges, όπου θα παραμείνει (παρέα με τη Céline Dumerc) για δύο χρόνια. Στο απόλυτα επαγγελματικό περιβάλλον της γαλλικής ομάδας, η Palau θα πάρει τη μεγάλη απόφαση να αφοσιωθεί αποκλειστικά στο μπάσκετ. Θα επιστρέψει το 2006 στην Ισπανία, στην ομάδα της Ros Casares Valencia, με την οποία θα κατακτήσει εγχώρια πρωταθλήματα και κύπελλα, καθώς και έναν τίτλο Ευρωλίγκας το 2012. Στη Βαλένθια θα ξανασυναντήσει τη Lluveras (γενική διευθύντρια της ομάδας), αλλά και τη Σοβιετικο-Ουζμπέκα Elena Tornikidou, την οποία η Palau θα κατονομάσει ως ένα από τα πρότυπά της (όχι μόνο επειδή ήταν μια από τις καλύτερες παίκτριες στην Ευρώπη, αλλά και γιατί διέθετε χάρη. Ήταν μια κυρία!).

Στη Ros Casares αφήνει σταδιακά τη θέση 2 και καθιερώνεται στον άσσο.

Είναι αλήθεια ότι έπαιζα στο 1, στο 2… Μετά έγινα αμυντικός… […] Μπορούσα να σουτάρω, αλλά εμένα μου άρεσε να πασάρω… Είχα ένα ευρύ ρεπερτόριο και δεν ήξερα σε τί ειδικευόμουν. […] Ποτέ δεν υπήρξα σκόρερ… Οκ, στα πρώτα χρόνια, στη Bourges, ναι. Μετά όμως το όνομά μου το έφτιαξα ως πόιντ-γκαρντ. Στην τελική, αν έχω την μπάλα στα χέρια και παίζω πικ εν ρολ, είναι ανάγνωση. Για μένα είναι το ίδιο. […] Προτιμώ να μοιράζομαι (πηγή).

Η πρώτη της Ευρωλίγκα με τη Ros Casares Valencia το 2012 [πηγή: FIBA Europe]

Μετά τη Βαλένθια θα ακολουθήσει η Πολωνία (CCC Polkowice) και, κυρίως, η Τσεχία. Εκεί θα συναντηθεί ξανά με τη Natália Hejková (είχαν συνεργαστεί για λίγο και στη Valencia), θα γίνει τα μάτια της και το μυαλό της μέσα στο γήπεδο (και η ψυχή της ομάδας στα αποδυτήρια), και παρέα με τις Vaughn, Petrović, Xargay, Dupree, Veselá, Burgrová, Elhotová (μεταξύ άλλων) θα οδηγήσει την USK Praha σε ένα Final Eight το 2014 και σε τρία διαδοχικά Final Four Ευρωλίγκας Γυναικών το 2015, το 2016 και το 2017. Στο πρώτο του 2015, στην ανακαινισμένη Hala Královka της Πράγας, η τσεχική ομάδα θα κάνει τη μεγάλη έκπληξη: νίκες επί των φαβορί Fenerbahçe στον ημιτελικό και UMMC στον τελικό και κατάκτηση της Ευρωλίγκας, πρώτης για την USK, δεύτερης για τη Laia, πέμπτης για τη Hejková. Σημαντική λεπτομέρεια: από το 2013 μέχρι το 2017 αναδεικνύεται, κάθε σεζόν, πρώτη πασέρ της Ευρωλίγκας (108 ασίστ, 6.4 μ.ό., το 2013· 123, 6.8 μ.ό., το 2014· 114, 7.1 μ.ό., το 2015· 128, 7.1 μ.ό., το 2016· 149, 7.8 μ.ό., το 2017 – και δεύτερη το 2012 με 107 ασίστ, 5.6 μ.ό.). Αυτή που μέχρι το 2011 έμπαινε μετά βίας στην πρώτη 20άδα της στατιστικής κατηγορίας! Ας γραφτεί και διαφορετικά: οι 729 από τις συνολικά 1162 τελικές πάσες της Palau στην Ευρωλίγκα μοιράστηκαν από το 2012 και μετά! 

Με το πέρασμα του χρόνου το παιχνίδι της Palau διαφοροποιείται αισθητά· γίνεται ουσιαστικότερο, ολοένα καλύτερο. Αλλά και πιο χρήσιμο για την εκάστοτε ομάδα της: Είναι ικανή να παίζει 25 ή 30 λεπτά χωρίς να σκοράρει και να προσφέρει πάρα πολλά στην ομάδα. Αυτές οι παίκτριες είναι για μένα οι MVP, όχι εκείνες που βάζουν 30 πόντους, έχει πει γι’ αυτήν o Roberto Íñiguez, προπονητής της για μικρό διάστημα στη Valencia και ο άνθρωπος με τον οποίο κέρδισε την πρώτη της Ευρωλίγκα. Το ’χω πει και στην ίδια, είναι ένα από τα καλύτερα πόιντ-γκαρντ με τα οποία έχω παίξει στην καριέρα μου, θα διατρανώσει στη συνέντευξη Τύπου στο φάιναλ-φορ του 2017 η συνοδοιπόρος της στην USK Praha Candice Dupree. Η Palau δεν είναι μόνο εκείνη που κάνει τις συμπαίκτριές της καλύτερες πασάροντας την μπάλα και ψάχνοντας πάντοτε τις καλύτερες επιλογές για την ομάδα της. Με την αλτρουϊστική της προσέγγιση σε κάθε ματς αποδεικνύει ταυτόχρονα ότι το μοίρασμα της μπάλας δεν είναι παρά η πιο απτή απόδειξη ότι το παιχνίδι είναι διασκέδαση και... κοινωνική συνδιαλλαγή. Ταυτόχρονα όμως είναι και βλέμμα.

Παίζω μπάσκετ από το καλάθι προς τα κάτω, γι’ αυτό δεν βάζω πόντους. Βλέπω όλες τις επιλογές στο παρκέ. Περισσότερο από τεχνική, η πάσα είναι βλέμμα. Προς τα πού να στείλουμε την μπάλα (πηγή).

Και αλλού:

Κατ’ αρχάς, τα βασικά (fundamentals) είναι σημαντικά. Κι έπειτα, υπάρχουν άνθρωποι που παίζουν με άλλον τρόπο, δεν σημαίνει ότι ο δικός μου είναι ο καλύτερος, αλλά για μένα, πώς μπορώ να εξηγήσω τη ροή του παιχνιδιού; Δούλεψα πολύ στην ντρίμπλα μου όταν ήμουν μικρή, έτσι τώρα πραγματικά δεν αισθάνομαι την μπάλα στα χέρια μου. Πρέπει να βλέπεις τα πάντα και να μην νοιάζεσαι για την μπάλα μέχρι τη στιγμή της πάσας – πρέπει να ξέρεις τις αποστάσεις και ποιος κινείται, οπότε χρειάζεται να έχεις το κεφάλι σου ψηλά. Να διαβάζεις το παιχνίδι και τη θέση που έχεις μέσα στο γήπεδο και να βλέπεις τί κάνει ο αμυντικός σου, αυτό είναι το πιο σημαντικό (πηγή).

Στο τελευταίο της Final Four, το 2017. Μέχρι το επόμενο; [πηγή: FIBA Europe]

Στο φάιναλ-φορ του 2017 η Palau ανακοινώνει ότι θα σταματήσει να παίζει στην Ευρωλίγκα και όλοι πιστεύουμε ότι στο Ευρωμπάσκετ της Πράγας, το ίδιο καλοκαίρι, θα πέσουν οι τίτλοι τέλους στην καριέρα της. Λάθος! Θα κάνει ένα σύντομο πέρασμα από την Αυστραλία για χάρη της περιπέτειας, όπως θα πει η ίδια, και θα μας εκπλήξει όλους και πάλι με την επιστροφή της στην Ευρώπη και στη Bourges. Νταμπλ στη Γαλλία, χάλκινο μετάλλιο με την Εθνική Ισπανίας στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα της Τενερίφης, ημιτελικά Γιούροκαπ και πρωτάθλημα Ισπανίας με τη Girona, χρυσό πάλι με την Ισπανία στο Βελιγράδι και… η ιστορία συνεχίζεται, ποιος ξέρει, ίσως μέχρι τα μακρινά γήπεδα της Ιαπωνίας του χρόνου στο Τόκιο. Ο Lucas Mondelo, άλλωστε, διαμηνύει σε όλους τους τόνους ότι, όσο είναι αυτός προπονητής, οι πόρτες για την εμβληματική καπιτάνα της Ισπανίας παραμένουν μονίμως ορθάνοιχτες.

Βλέμματα...

Κι εκείνη η εσωτερική πάλη της πρώτης νιότης τί να απέγινε άραγε; Μετά από τόσες νίκες, τόσες επιτυχίες, τόσα μετάλλια, τόσα ρεκόρ…

Είμαι ανθρωπίστρια, με ενδιαφέρει ο κοινωνικός κόσμος όπως και ο κόσμος της κουλτούρας. Πάντοτε έλεγα ότι θα άλλαζα την καριέρα μου για να γίνω μια ηθοποιός του θεάτρου. Ο αθλητισμός έχει αξία, αλλά η κουλτούρα είναι αυτή που αλλάζει πραγματικά τον κόσμο, αυτή που αλλάζει τις ψυχές, τις ιδέες… Βλέπω ότι έχει μεγαλύτερη μεταμορφωτική δύναμη από τον αθλητισμό. […] Πάντοτε σκέφτομαι: "παίζω μπάσκετ, ναι, αλλά αυτό τί αφορά τον κόσμο;" Η ιδέα είναι να τον κάνουμε καλύτερο, να αφήσουμε μια παρακαταθήκη… Οι άνθρωποι γύρω μου μου λένε "έχεις κάνει τόσα πράγματα στην καριέρα σου" κι εγώ σκέφτομαι "ναι, αλλά καλαθάκια βάζω μόνο". Δεν κατασκευάζω σπίτια, δεν φτιάχνω ψωμί, δεν γιατρεύω τους ανθρώπους… Παίζω μπάσκετ και μάλιστα γυναικείο, γιατί θα μπορούσες έστω να πεις "ωραία, είμαι ο Pau Gasol και τουλάχιστον έχω μια παγκόσμια επιρροή" (πηγή).

μεταγραφή: victoriamag.es

Αύγουστος 2019

Διάβασε ακόμη:

Τίτλοι τέλους