Είμαι εδώ!
Μια από τις πιο επιτυχημένες προπονήτριες στο μπάσκετ γυναικών. Μια θρυλική μορφή των ευρωπαϊκών γηπέδων που το 2019 τιμήθηκε με την εισαγωγή της στο FIBA Hall of Fame. Στην αρχή της νέας σεζόν, που μάλλον είναι και η τελευταία της στους πάγκους, η Natália Hejková διηγήθηκε την ιστορία της για λογαριασμό της τσέχικης ιστοσελίδας Bez frází. Η απόδοση του κειμένου έγινε κάπως ελεύθερα μέσω αγγλικής μετάφρασης. Θερμές ευχαριστίες στον Τσέχο φίλο Pavel για τη βοήθεια…
Μέρος τρίτο
Περισσότερο από καθετί, καταλαβαίνω για τον τρόπο παιχνιδιού και σκέψης των παικτριών μου όταν τους ρίχνω στα πόδια μια μπάλα ποδοσφαίρου. Τεχνικά δεν μπορούν να την ελέγξουν, αλλά την ικανότητα να πασάρουν και να τρέχουν, το πάθος να παίζουν, αυτά τα βλέπεις να ξεδιπλώνονται όμορφα μπροστά σου.
Με αυτό το εργαλείο εξειδικεύω τα χαρακτηριστικά των κοριτσιών μέσα στην ομάδα, κι όταν επιλέγω παίκτριες δύο πράγματα είναι σημαντικά εκτός από τις προφανείς δεξιότητες.
Η δίψα για το αποτέλεσμα, που πρέπει να αναδύεται κατά τη διάρκεια της προπόνησης. Όποια δεν της αρέσει να κερδίζει και προτιμά να ασχολείται με τα μαλλιά της δεν με αφορά.
Και ο χαρακτήρας. Είναι σημαντικό να ξέρεις ότι κάποιος ταιριάζει στα αποδυτήρια και δεν θα δημιουργήσει κανένα πρόβλημα. Γι’ αυτό μιλώ πολύ με τις παίκτριές μου. Ρωτάω για τη ζωή τους, από πού έρχονται, ποιες είναι.
Λένε ότι έχω καλή… μύτη για παίκτριες, αλλά αυτό που στ’ αλήθεια συμβαίνει είναι ότι είμαι πολύ προσεκτική στο ψάξιμο. Κι επίσης ξέρω ότι, όταν σήμερα ψάχνω για μια παίκτρια, οι γνωριμίες που έκανα όλα αυτά τα χρόνια στον χώρο του μπάσκετ είναι αυτές που θα με βοηθήσουν. Απλώς ρωτώ αν ξέρουν κάποια παίκτρια για μια συγκεκριμένη θέση στα συστήματα που παίζω – και αν ναι, πώς είναι ως χαρακτήρας. Τα πρώτα χρόνια, ένας Αμερικανός μού είχε πει καλά λόγια για μια παίκτρια που κατέληξε να είναι μια τυπική περίπτωση για το ψυχιατρείο. Έμαθα τελικά ότι οι Αμερικάνοι παρουσιάζουν τους δικούς τους με τον καλύτερο τρόπο. Κι ότι αν θέλω πραγματικά σωστές πληροφορίες, θα πρέπει να στηρίζομαι στους φίλους μου.
Την πρώτη φορά που πήρα ξένες παίκτριες ήταν στη Ružomberok. Ο Josef ήταν και σ’ αυτό πρωτοπόρος και χάρη στις επαφές του κατάφερε να οργανώσει ένα καμπ επιλογής στη Ρίγα όπου είδαμε κάμποσα κορίτσια από τη Σοβιετική Ένωση. Χρειαζόμασταν κυρίως πίβοτ γιατί οι κοπέλες στη Σλοβακία δεν ψήλωναν πολύ.
Η πρώτη μου επιλογή ήταν υπέροχη. Η Dalia Kurtinaitienė, από τη Λιθουανία, μας παρείχε εξαιρετικές υπηρεσίες. Ήταν ευχαριστημένη και η ίδια που της δώσαμε την ευκαιρία να παίξει στη Δύση.
Οι συμπατριώτισσές της, όπως και οι Ρωσίδες, μας έδωσαν πολλά. Ήταν κάτι που το εκμεταλλευτήκαμε. Ταυτόχρονα, ο Josef κι εγώ γυρνούσαμε όλη τη Σλοβακία ψάχνοντας για κορίτσια στην ηλικία των 15 και 16 χρόνων που τα μαζέψαμε και τους μεταδώσαμε τις αρχές μας για το μπάσκετ. Φτιάξαμε μια ωραία γενιά παικτριών στη Ružomberok: τρεις παίκτριες από αυτή τη μικρή πόλη συμμετείχαν στην Εθνική Τσεχοσλοβακίας στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Βαρκελώνης. Ήταν κάτι σπουδαίο. Κάτι τέτοιο, τρεις εξαιρετικές παίκτριες να προέρχονται από την ίδια περιοχή και να παίζουν στην ίδια ομάδα, δεν μπορεί να συμβεί στην Πράγα.
Μετά το 2000, όταν κερδίσαμε την Ευρωλίγκα για δεύτερη συνεχόμενη φορά, η ομάδα μας σταδιακά εξαγοράστηκε από τις άλλες ομάδες. Οι παίκτριες άρχισαν να δέχονται μεγάλες οικονομικές προσφορές, τις οποίες εμείς δεν μπορούσαμε να ανταγωνιστούμε. Γι’ αυτό αρχίσαμε κι εμείς να παίρνουμε περισσότερες ξένες παίκτριες για να μπορέσουμε να μείνουμε ανταγωνιστικοί. Για άλλη μια φορά καταφέραμε να φτάσουμε στο Final Four, αλλά αυτό ήταν το κύκνειο άσμα μας. Όλα στη Ružomberok άρχισαν σταδιακά να καταρρέουν.
 |
| Ευρωλίγκα 2000. Back-to-back. Ružomberok |
Ξεκίνησε με το πρώτο –λυπηρό– κεφάλαιό μου στην Εθνική ομάδα.
Ήμουν βοηθός και το 1999 έγινα πρώτη προπονήτρια. Χάρη στην τέταρτη θέση που κατακτήσαμε στο Πανευρωπαϊκό Πρωτάθλημα πήραμε την πρόκριση στους Ολυμπιακούς Αγώνες. Μεγάλη υπόθεση. Η μικρή Σλοβακία δεν είχε φτάσει εκεί ποτέ άλλοτε.
Δυστυχώς, όμως, μερικές εβδομάδες πριν ανέβουμε στο αεροπλάνο για το Σίδνεϊ, βρέθηκα μπροστά σε μια απόφαση, την οποία έπρεπε κυριολεκτικά να πάρω μέσα σε μια νύχτα.
Ή να συνεχίσω με την ομάδα προδίδοντας κάποιον που με είχε βοηθήσει απίστευτα στη ζωή μου ή να φύγω.
Έφυγα. Δεν μπορούσα να πουλήσω τον Josef. Μολονότι λυπήθηκα βαθιά. Μολονότι το περίμενα πώς και πώς. Και μπορεί αργότερα να έζησα την εμπειρία των Ολυμπιακών Αγώνων όταν ήμουν βοηθός στην Εθνική Ομάδα της Ρωσίας, στο Πεκίνο το 2008, αλλά με τη χώρα σου είναι πάντα διαφορετικά.
Κατηγόρησαν τον Josef. Και πίστευαν ότι εγώ δεν θα είχα τα κότσια. Έκαναν λάθος.
Ο Josef, που ήταν τεχνικός διευθυντής και στην Εθνική ομάδα, ενόχλησε κάποιον. Ναι, πάντοτε ήταν ένας περίεργος άνθρωπος, ικανός να εγείρει συγκρούσεις, αλλά του έριξαν το φταίξιμο για κάποια οικονομική ατασθαλία στην ομάδα. Ξέρετε πώς πάνε αυτά τα πράγματα. Πρόκειται για έναν ύπουλο πόλεμο που τον ξεκίνησε ένας άνθρωπος που είχα φέρει στην ομάδα τον προηγούμενο χρόνο. Αυτός ο άνθρωπος, μια πρώην παίκτρια, είχε την ακλόνητη πεποίθηση ότι ήξερε τα πάντα και ότι ήταν αναντικατάστατη. Έμαθε όμως ότι δεν θα την έπαιρνα στην ομάδα για τους Ολυμπιακούς και ότι θα ερχόταν ο Josef. Έτσι το ’βαλε σκοπό να τον σταματήσει. Μια περίεργη ατμόσφαιρα άρχισε να δημιουργείται στη διάρκεια της προετοιμασίας. Όλα τέλειωσαν τον Ιούνιο, έπειτα από μια ψηφοφορία της Εκτελεστικής Επιτροπής της Ομοσπονδίας, κατά την οποία ο Josef απομακρύνθηκε από τη θέση του με ψευδείς κατηγορίες. Επιβεβαιώθηκαν όλα αυτά, χρόνια μετά, στα δικαστήρια.
Είχα μπροστά μου ένα ξεκάθαρο ερώτημα. Πώς να συμπεριφερθώ;
Η απάντηση ήταν κατ’ ουσίαν εύκολη. Έμεινα πιστή σ’ αυτόν που με βοήθησε. Στον συνάδελφο και πολύ καλό μου φίλο. Στον άνθρωπο με τον οποίο πέρασα κάθε μέρα της ζωής μου. Από τη μια πλευρά, θρήνησα για την απόφασή μου και παρακολούθησα το Ολυμπιακό Τουρνουά από την τηλεόραση με ένα πολύ περίεργο συναίσθημα. Από την άλλη, δεν είχα καμία αμφιβολία ότι πήρα τη σωστή απόφαση. Δεν θα γινόμουν προδότρια.
Μου είπαν, όμως, ότι παρόλο που είχα δώσει την ψυχή μου στις παίκτριές μου όλα αυτά τα χρόνια, εκείνες έγραψαν ένα γράμμα εναντίον μου λέγοντας πως δεν ήθελαν να επιστρέψω στην ομάδα, αν άλλαζα γνώμη. Υπέγραψαν ακόμη και αυτές που είχα στη Ružomberok. Αυτές που πίστευα ότι με στήριζαν… Τις είχαν χειραγωγήσει και η αλήθεια είναι ότι εν καιρώ η συντριπτική τους πλειοψηφία μού ζήτησε συγγνώμη, αλλά όπως και να ’χει η σχέση μου μαζί τους χάλασε.
Από εκείνη τη στιγμή κι έπειτα, δεχόμουν από παντού αμφισβήτηση. Ήταν η αρχή του τέλους μου στη Ružomberok, μολονότι μέχρι τότε ήμουν ακλόνητη.
Ο ιδιοκτήτης της ομάδας, που επίσης είχε μαλώσει με τον Josef, δεν μας έδινε άλλο χρήματα για μεταγραφές και δεν μας είχε πληρώσει όλη τη σεζόν. Ήταν μια παράλογη κατάσταση που τερματίστηκε με την αποχώρησή μας μετά το τέλος της Ευρωλίγκας την άνοιξη του 2003. Δεν ολοκληρώσαμε καν το εγχώριο πρωτάθλημα, στο οποίο έπαιξαν μόνο οι νεαρές παίκτριες υπό την καθοδήγηση του βοηθού μου.
Ακόμη κι έτσι όμως η ομάδα κατέκτησε το χρυσό.
Δεν είχα καθόλου χρόνο να σκεφτώ τί θα έκανα από εκεί και πέρα, γιατί δυο μέρες μετά βρέθηκα σε μια συνάντηση με τους υπεύθυνους της ουγγρικής Sopron. Μόλις έμαθαν ότι τέλειωσα από τη Ružomberok μού τηλεφώνησαν αμέσως.
Είχα πολύ άγχος όταν έπρεπε να παρουσιαστώ για πρώτη φορά μπροστά σε μια ξένη ομάδα. Αναμφισβήτητα. Η μόνη πρόταση που ήξερα στα ουγγρικά ήταν "Itt vagyok". Είμαι εδώ. Μιλούσαμε στα αγγλικά και μετά βίας ακουγόμουν σαν φυσική ομιλήτρια με τη σπαστή προφορά μου μπροστά στις Ουγγαρέζες παίκτριες.
Αλλά κατάλαβα ότι ο τρόπος προπόνησής μου είναι αποτελεσματικός και αλλού, όχι μόνο στην πατρίδα μου. Δεν άλλαξα το παραμικρό στον τρόπο με τον οποίο καθοδηγούσα την ομάδα ούτε την καθημερινή της ρουτίνα. Ό,τι δούλευε, το κράτησα. Απλώς έπρεπε να εξηγώ στις γηγενείς παίκτριες κάποια βασικά πράγματα, ότι λ.χ. δεν μπορούν να τρώνε λουκάνικα πριν από ένα παιχνίδι, όπως έκαναν συνήθως. Δεν είχαν ιδέα τί σημαίνει υγιεινή διατροφή. Γι’ αυτό προσέλαβα στο επιτελείο μου έναν διατροφολόγο. Οι παίκτριες εντυπωσιάστηκαν τόσο πολύ από τις γνώσεις που αποκόμισαν που όταν έφυγα μού χάρισαν ένα βιβλίο στο οποίο καθεμιά έβαλε μέσα από μια ουγγρική συνταγή. Και μια φωτογραφία. Μια παίκτρια έβγαλε μια αστεία με κάτι κρέατα! Την τελευταία μέρα, κάτω από το σπίτι μου, βρήκα ένα γράμμα από μια παίκτρια που ξεκίνησε μαζί μου στην ομάδα σε ηλικία 15 χρονών. Έγραφε ότι με ευχαριστούσε για όλα και ότι δεν θα ξεχνούσε όλα αυτά τα χρόνια που περάσαμε μαζί.
Αυτές είναι οι αληθινές επιβραβεύσεις που παίρνεις από τη δουλειά σου. Κατά κάποιον τρόπο είναι πιο αληθινές και από τα ίδια τα μετάλλια.
Ιανουάριος 2020
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου